Biến động giá nguyên liệu kim loại 2025: Diễn biến mới và góc nhìn chiến lược từ Inox Dương Đại

1. Biến động giá nguyên liệu trên thị trường quốc tế

Quặng sắt và thép cán

Tại thị trường Trung Quốc – quốc gia chi phối lớn nhất trong chuỗi cung ứng kim loại toàn cầu – giá thép thanh giao tháng 5/2025 trên sàn Thượng Hải đã tăng nhẹ lên khoảng 3.069 CNY/tấn, cho thấy tín hiệu phục hồi sau giai đoạn chững lại. Trong khi đó, tại Singapore, hợp đồng quặng sắt giao tháng 5 đang ổn định quanh mốc 97,2 USD/tấn, phản ánh kỳ vọng cung–cầu đã có phần cân bằng hơn.

Đáng chú ý, ở khu vực Trung Đông – nơi cung cấp phôi thép chủ lực cho nhiều thị trường châu Á – giá phôi thép giao CFR đã giảm nhẹ từ 447 USD xuống còn 444 USD/tấn. Sự điều chỉnh này phần nào đến từ áp lực cạnh tranh về giá từ nguồn cung Iran và Oman (chào bán chỉ 435–440 USD/tấn).

Phế liệu – yếu tố sống còn với EAF

Giá phế liệu thép – đầu vào chính của các nhà máy luyện thép hồ quang (EAF) – đang giảm mạnh trên toàn cầu:

• Châu Âu: Giá HMS 1/2 (80:20) giảm từ ~355 USD/tấn xuống còn 310 USD/tấn FOB Rotterdam.

• Hoa Kỳ: Giá phế liệu tại Bờ Đông giảm còn 304 USD/tấn, tác động đến biên lợi nhuận của các nhà máy xuất khẩu.

• Trung Quốc: Giá CFR phế liệu thép nhập khẩu vào nước này đã giảm còn khoảng 326 USD/tấn, do tỷ lệ vận hành EAF giảm mạnh từ 66,9% xuống 50%.

2. Phân tích nguyên nhân chính của biến động

Áp lực chính sách và thuế quan

Từ ngày 4/3/2025, chính phủ Hoa Kỳ chính thức áp thuế 25% lên toàn bộ thép nhập khẩu, xóa bỏ mọi miễn trừ cũ. Điều này khiến dòng chảy thương mại thép toàn cầu bị chặn mạnh, tạo áp lực dư cung tại châu Á và đẩy các nhà xuất khẩu vào thế xoay trục.

Trong khi đó, Ấn Độ lại trở thành nước nhập khẩu ròng thép với gần 9 triệu tấn trong 11 tháng tài khóa 2024. Chính phủ nước này buộc phải áp thuế phòng vệ tạm thời 12% lên thép Trung Quốc từ ngày 21/4/2025 nhằm bảo vệ ngành nội địa.

Tái cấu trúc cung–cầu tại các thị trường lớn

Trung Quốc – nhà sản xuất thép số 1 thế giới – đã phát đi tín hiệu có thể cắt giảm sản lượng để kiềm chế tồn kho và giữ giá. Tuy chưa rõ thời điểm thực hiện, nhưng chính sách này đang ảnh hưởng tâm lý đầu cơ và hoạt động nhập khẩu phế liệu, quặng sắt.

Ở chiều ngược lại, tiêu thụ nội địa tại Việt Nam đang được hỗ trợ bởi đầu tư công, khiến cầu thép trong nước tăng mạnh. Sản lượng thép thô quý I/2025 tăng +9,1%, trong khi tiêu thụ thép xây dựng tăng +12,2% nhờ các dự án như cao tốc Bắc–Nam, sân bay Long Thành, và vành đai TP.HCM.

3. Tác động đến doanh nghiệp gia công và thương mại B2B

Cơ hội chiến lược cho doanh nghiệp Việt Nam

Dưới góc nhìn của Inox Dương Đại – doanh nghiệp chuyên về gia công thép và inox – các biến động kể trên không chỉ là rủi ro chi phí, mà còn là cơ hội chiến lược nếu biết thích nghi.

Tối ưu nguyên vật liệu và định giá linh hoạt

Giá đầu vào biến động mở ra khả năng đàm phán chiết khấu linh hoạt hơn với nhà cung cấp, đặc biệt với các doanh nghiệp đã có mối quan hệ dài hạn. Việc xây dựng cơ chế giá biến động theo thời gian (price escalation clause) trong hợp đồng có thể giúp chia sẻ rủi ro và duy trì biên lợi nhuận.

Đẩy mạnh sản phẩm cơ khí có giá trị gia tăng cao

Trong bối cảnh giá thép thô dao động mạnh, việc chuyển trọng tâm từ xuất khẩu nguyên liệu sang sản phẩm tinh chế như:

• Tủ điện inox

• Máng cáp, bản mã, vỏ hộp kim loại

• Linh kiện CNC theo bản vẽ sẽ giúp tăng giá trị đơn hàng và hạn chế phụ thuộc vào giá nguyên liệu thô.

Tái cấu trúc chuỗi cung ứng nội địa

Giống như chiến lược của Nucor (Mỹ) – tận dụng sản xuất nội địa để giảm logistics và thuế quan – các doanh nghiệp như Inox Dương Đại nên ưu tiên nhà cung cấp nội địa, phát triển mạng lưới hậu cần chủ động, và đầu tư vào tự động hóa (cắt laser, chấn CNC, robot hàn).

Rủi ro cần lưu ý

Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng cần cảnh giác với các yếu tố như:

• Biến động tỷ giá ảnh hưởng đến đơn giá nhập khẩu vật tư

• Rủi ro hợp đồng do thiếu dự báo đúng về xu hướng giá

• Chính sách kiểm soát chất lượng nhập khẩu (QCO, chứng nhận kỹ thuật)

4. Kết luận: Giai đoạn thử lửa cho tư duy chiến lược

Biến động giá nguyên liệu kim loại không chỉ là thách thức ngắn hạn, mà còn là phép thử dài hạn cho tư duy chiến lược và khả năng thích ứng của doanh nghiệp B2B Việt Nam.

Inox Dương Đại khuyến nghị các doanh nghiệp trong ngành cần:

• Nâng cấp hệ thống thu thập thông tin và dự báo giá nguyên liệu

• Đa dạng hóa nguồn cung

• Tái cơ cấu danh mục sản phẩm theo hướng tinh chế và chuyên biệt

Từ biến động, có thể tạo ra lợi thế. Vấn đề không nằm ở giá thép tăng hay giảm, mà ở cách doanh nghiệp biến bất ổn thành đòn bẩy cạnh tranh.